Ayda su və atmosferin olmamasının əsas səbəbləri onun kütləsi, cazibə qüvvəsi və geoloji xüsusiyyətləri ilə əlaqədardır.
Gəlin bu mövzunu detallı şəkildə nəzərdən keçirək:
1. Ayın cazibə qüvvəsinin zəifliyi
Ayın kütləsi Yerə nisbətən çox kiçikdir (Yer kürəsinin təxminən 1/6-sı qədər cazibə qüvvəsinə malikdir). Bu zəif cazibə qüvvəsi qazları və suyu özündə saxlamaq üçün kifayət deyil. Hər hansı bir qaz molekulu və ya buxar yüksək sürətlə hərəkət edərək kosmosa qaça bilər.
2. Atmosferin olmaması
Magnetosferin olmaması: Yer kürəsi kimi, Ayın güclü maqnit sahəsi yoxdur. Magnetosfer planetləri günəş küləklərindən qoruyur. Ayda bu qoruyucu təbəqə olmadığı üçün günəş küləkləri hər hansı formalaşmış atmosferi asanlıqla dağıdır.
Vulkanik fəaliyyətin olmaması: Ayın daxili artıq soyuqdur və vulkanik fəaliyyət dayandığı üçün qazların atmosfer yaratması mümkün deyil.
3. Ayda suyun olmamasının əsas səbəbləri:
Temperatur fərqləri: Ayın səthi gün ərzində çox yüksək temperaturla, gecələr isə çox aşağı temperaturla üzləşir. Bu, suyun sabit maye halında qalmasını qeyri-mümkün edir.
Günəş şüalanması: Ay atmosferdən məhrum olduğu üçün günəşdən gələn ultrabənövşəyi şüalar su molekullarını birbaşa parçalayır (fotodissosiasiya prosesi).
4. Ayda tapılmış su izləri
Son illərdə elmi tədqiqatlar göstərib ki, Ayın qütb bölgələrində buz formasında su izləri mövcuddur. Bu buz əsasən kraterlərin kölgəli hissələrində yerləşir və günəş şüalarının birbaşa təsirindən qorunur. Bununla belə, bu su miqdarı çox azdır və insan istifadəsi üçün geniş miqyasda yararlı deyil.
Nəticə
Ayın atmosfer və su çatışmazlığı onun ölçüsü, cazibə qüvvəsi və geoloji keçmişi ilə bağlıdır. Bununla belə, müasir texnologiyalar Ayda olan resurslardan, o cümlədən buzdan, gələcək kosmik missiyalar üçün istifadə etməyə imkan verə bilər.
AzNews.az